جان دوباره صنایع دستی تنگستان با قدم‌های جوانان
به گزارش تنگستان نما؛ فرهنگ و هنر هر سرزمینی ریشه در صنایع دستی و سنت‌های آن دارد. صنایع سنتی، نه تنها بازتاب خلاقیت و هویت یک ملت‌اند، بلکه به‌عنوان سرمایه‌های فرهنگی و اقتصادی می‌توانند نقش مؤثری در توسعه پایدار ایفا کنند.
در شهرستان تنگستان، با قدمتی تاریخی و فرهنگی غنی، صنایع دستی گوناگونی وجود داشته که متأسفانه طی سالیان اخیر، به‌دلیل تغییر سبک زندگی، کم‌رنگ شده یا به فراموشی سپرده شده‌اند.
تنگستان، سرزمینی کهن با مردمانی پرتلاش و هنرمند، لیاقت آن را دارد که به‌عنوان نگینی درخشان در عرصه صنایع دستی کشور بدرخشد.
امروز لازم است با تکیه بر انرژی و خلاقیت جوانان، این میراث گرانبها احیا شده و به چرخه اقتصادی و اجتماعی بازگردد.
اهمیت صنایع سنتی در توسعه پایدار
صنایع سنتی نه تنها بازتاب فرهنگ بومی‌اند، بلکه با توجه به منابع بومی و تکنیک‌های بومی، می‌توانند در مسیر توسعه پایدار قرار گیرند. ایجاد اشتغال، رونق گردشگری، افزایش حس تعلق به هویت شهرستان تنگستان و پایداری اقتصادی از جمله دستاوردهای احیای این صنایع است.
در تنگستان، که یکی از مناطق با پیشینه تاریخی قوی در جنوب ایران محسوب می‌شود، احیای این صنایع می‌تواند عاملی کلیدی در مقابله با بیکاری جوانان و مهاجرت معکوس به‌شمار رود.
شهروند تنگستانی گفت من یک شهروند بومی هستم که سال‌هاست در زمینه بافت حصیر و تولید صنایع دستی با برگ درخت خرما فعالیت می‌کنم. این هنر را از گذشتگانم به ارث برده‌ام و با عشق و دقت بسیار به آن می‌پردازم.
وی بیان کرد: در سال‌های اخیر به‌دلیل کاهش استقبال مردم و تغییر سبک زندگی، فروش محصولاتم کم شده و رونق گذشته را از دست داده‌ام. امیدوارم با حمایت بیشتر از صنایع دستی سنتی، بتوانیم این میراث ارزشمند را زنده نگه داریم.
شهروند اهرمی اظهار کرد: من شغلم بافتن حصیر و درست کردن وسایل دستی با برگ خرماست. از بچگی کنار پدر و مادرم این کار را یاد گرفتم و همیشه با عشق انجامش دادم. اما چند سال است که فروش کارهایم خیلی کم شده. مردم کمتر مثل قبل به صنایع دستی علاقه دارند. دلم می‌خواهد این هنر قدیمی دوباره رونق بگیرد و دسترنج ما دیده شود.
معرفی برخی از صنایع سنتی فراموش‌شده تنگستان
حصیربافی؛ در گذشته، از برگ درختان نخل، انواع سبد، زیرانداز و سایبان تهیه می‌شد. این هنر کم‌کم جای خود را به محصولات صنعتی داده است.
سفالگری سنتی؛ سفال‌های ساده و کاربردی، که با خاک محلی ساخته می‌شدند، زمانی در زندگی روزمره مردم نقش حیاتی داشتند.
ساخت ابزارهای دریایی چوبی؛ به‌دلیل ساحلی بودن تنگستان، صنعت ساخت قایق‌ها و وسایل چوبی مرتبط با دریا بسیار پررونق بوده است.
گلیم‌بافی و بافتنی‌های سنتی؛ هرچند هنوز ردپایی از این هنر باقیست، اما بسیاری از طرح‌ها و روش‌های سنتی در خطر فراموشی قرار دارند.
نقش جوانان در احیای صنایع سنتی
جوانان به‌دلیل انرژی، خلاقیت، سواد رسانه‌ای و توانایی ارتباط با بازارهای جدید، کلید احیای صنایع سنتی محسوب می‌شوند. آن‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از روش‌های نوین بازاریابی، ایجاد برند، فروش آنلاین، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و پیوند هنر سنتی با نیازهای امروزی، روح تازه‌ای در کالبد صنایع دستی بدمد.
حضور جوانان مزیت‌هایی همچون: نوآوری در طراحی محصولات متناسب با ذائقه امروزی، معرفی صنایع سنتی در فضای دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، ایجاد بازارهای جدید داخلی و صادراتی، برگزاری نمایشگاه‌ها، جشنواره‌ها و بازارچه‌های فصلی، انتقال دانش سنتی به نسل‌های آینده با زبان و ابزارهای معاصر دارد.
برنامه‌های پیشنهادی برای احیای صنایع سنتی تنگستان
با همکاری اداره‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی و آموزش فنی و حرفه‌ای، کارگاه‌های آموزشی در رشته‌های صنایع دستی سنتی برگزار شود.
تعاونی‌های جوانان با حمایت تسهیلات دولتی، برای تولید، بازاریابی و فروش محصولات سنتی تشکیل شود.
فضایی در مراکز شهرها یا مناطق گردشگری برای عرضه محصولات محلی با برند صنایع دستی تنگستان ایجاد شود.
توسعه فروش آنلاین
طراحی سایت‌ها و اپلیکیشن‌های فروش صنایع دستی و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی برای معرفی جهانی این صنایع انجام شود.
تورهای ویژه بازدید از کارگاه‌های تولیدی، نمایش روش‌های ساخت محصولات و تجربه عملی توسط گردشگران برگزار شود.
فیلم‌برداری، عکاسی و تدوین کتابچه‌هایی از تکنیک‌های بومی صنایع دستی برای جلوگیری از نابودی دانش سنتی، در واقع مستندسازی و ثبت شیوه‌های سنتی صورت گیرد.
ایجاد فضای رقابتی و انگیزشی با اهدای جوایز برای بهترین تولیدات و نوآوری‌های جوانان در صنایع سنتی برگزار شود.
چالش‌ها
کمبود حمایت مالی، کاهش رغبت جوانان به مشاغل سنتی، نبود بازار مصرف پایدار، فراموشی تکنیک‌های سنتی و کمبود استادکاران از چالش‌هاست.
راهکارها
ارائه تسهیلات کم‌بهره به فعالان صنایع دستی، ایجاد بسته‌های حمایتی و تشویقی برای جوانان کارآفرین، فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی درباره اهمیت حفظ میراث فرهنگی و جذب حمایت نهادهای خصوصی و بین‌المللی برای گسترش بازار صنایع دستی انجام شود.
چشم‌انداز آینده برای صنایع سنتی تنگستان
با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم و حمایت از ایده‌های نوآورانه جوانان، آینده صنایع سنتی تنگستان می‌تواند بسیار درخشان باشد. در چشم‌اندازی چند ساله، می‌توان انتظار داشت که: تنگستان به قطب گردشگری صنایع دستی جنوب کشور تبدیل شود.
محصولات محلی با برند معتبر «صنایع دستی تنگستان» در سطح ملی و حتی بین‌المللی عرضه شوند.
نسل جدیدی از کارآفرینان محلی در عرصه صنایع دستی ظهور کند که نه تنها حافظ سنت‌ها باشند، بلکه صنعتگران جهانی نیز لقب بگیرند
روستاها و شهرهای کوچک تنگستان به مراکز تولید، آموزش و صادرات صنایع دستی تبدیل شوند و اقتصاد محلی به سمت پایداری و خودکفایی حرکت کند.
راه‌اندازی فضاهایی با تجهیزات اولیه که جوانان بتوانند ایده‌های خلاق خود را در آنجا اجرا کنند و رشته‌های تخصصی صنایع دستی و برگزاری رویدادهای پژوهشی برای حفظ و توسعه تکنیک‌های سنتی ایجاد شود.
استادکاران قدیمی و هنرمندان باتجربه با جوانان جلسات کارگاهی داشته باشند تا دانش سنتی حفظ شود.
برگزاری «هفته صنایع دستی تنگستان»
یک هفته در سال به معرفی، نمایش و فروش صنایع دستی اختصاص داده شود. هر روز به یکی از رشته‌های سنتی پرداخته شود و جوانان نقش اصلی را داشته باشند.
نمونه‌های موفق جهانی
بسیاری از کشورها از تجربه احیای صنایع سنتی به‌عنوان ابزار توسعه محلی استفاده کرده‌اند.
هند با برنامه‌های ملی حمایت از صنایع دستی، بسیاری از هنرهای رو به نابودی را احیا کرد و به صادرات جهانی رساند.
ژاپن با تلفیق سنت و تکنولوژی، صنایع دستی سنتی را به عنوان نمادهای ملی در جهان معرفی کرده است.
مراکش با سرمایه‌گذاری بر روی صنایع دستی سنتی، توریسم فرهنگی خود را متحول کرده و هزاران فرصت شغلی ایجاد نموده است.
تجربه این کشورها نشان می‌دهد که احیای صنایع سنتی نه تنها ممکن، بلکه بسیار سودآور و پایدار نیز است.
احیای صنایع سنتی در شهرستان تنگستان، فرصتی برای بازگشت به ریشه‌ها و ایجاد آینده‌ای روشن است. جوانان، به‌عنوان نیروی محرکه اصلی این حرکت، قادرند با دانش، اشتیاق و خلاقیت خود، این میراث ارزشمند را نجات دهند و آن را به عامل مهمی در رونق اقتصادی و فرهنگی شهرستان تنگستان تبدیل کنند. با همت جمعی و برنامه‌ریزی منسجم، می‌توان شاهد شکوفایی دوباره‌ی هنرهای سنتی تنگستان و شکوفایی اقتصادی آن شد.
احیای صنایع سنتی در تنگستان، فقط بازگرداندن هنرهای گذشته نیست؛ این احیا یک حرکت به سوی هویتی تازه، اقتصادی پویا و جامعه‌ای زنده‌تر است. جوانان امروز، در عین حالی‌که میراث‌داران تاریخ تنگستان‌اند، معماران آینده آن نیز هستند. اگر به آنان فرصت داده شود، اگر ابزار لازم در اختیارشان قرار گیرد، و اگر فرهنگ ارزش‌آفرینی از سنت ترویج شود، بی‌گمان تنگستان می‌تواند دوباره بدرخشد.
امروز، تصمیمات ما درباره صنایع سنتی، فردای تنگستان را رقم خواهد زد. بیایید با ایمان به توان جوانان، با عشق به میراث فرهنگی و با نگاهی هوشمندانه به آینده، گام‌هایی بلند در مسیر احیای این گنجینه‌های فراموش‌شده برداریم.
امروز بیش از همیشه، تنگستان به جوانانی نیاز دارد که هم به ریشه‌هایشان عشق بورزند و هم جسارت خلق آینده‌ای تازه را داشته باشند.
این یک دعوت است، دعوتی به همه فرزندان تنگستان، به همه آن‌هایی که دل در گرو سرزمین‌شان دارند
بیایید دست در دست هم، صنایع دستی‌مان را از خاموشی نجات دهیم. بیایید تاریخ را در تار و پود گلیم‌ها، در نقش‌های سفال، در سبدهای حصیری و در قایق‌های چوبی بازآفرینی کنیم. بیایید امید را در قلب هنرهای کهن بدمیم. آینده تنگستان، در دستان ماست.
انتهای‌خبر/